Wanneer was de laatste keer dat je iets voor het eerst deed? Deze vraag – door mijn collega Door Plantenga onlangs in een LinkedIn post opgeworpen – bracht in mijn hoofd een heel proces op gang. Hoe zit dat bij mij eigenlijk? Is het relevant of je recent iets voor het eerst gedaan hebt– en waarom zou dat dan relevant zijn? Ik kwam erachter dat dit, juist voor ouderen, een uiterst belangrijk thema is. Ik neem u graag mee in mijn gedachtegang.

Hoe ouder je wordt, hoe minder ‘first evers’

In de jaren tot ruwweg je 40e doe je voortdurend dingen voor de eerste keer: Voor het eerst naar het buitenland, je ouderlijk huis uit, je eerste baan, je eerste huis, kind, hond et cetera. De opwinding van zo’n eerste keer maakt veel los: avontuur, fantasie, opwinding, adrenaline. Daardoor worden al die “eerste keren” later heldendaden om je hele leven met trots op terug te kijken. Een blijvende bron van blijdschap. Zo kom je ongemerkt in de tweede helft van je leven terecht; daarin komen deze first ever events een stuk minder vaak voor. Gewoon statistisch/getalsmatig een feit: er zijn steeds meer dingen al gedaan, en er rest steeds minder tijd.

Een heel positieve emotie

Gewoon als feit accepteren, langzaam verzinken in de stilstaande poel van je herinneringen en het verleden? Je hebt “je ding wel gedaan”, het waren zware jaren, nu mag je op je lauweren rusten en de boel niet meer onnodig opschudden. Of kun je ook iets anders ambiëren? Ja zeker! Iets voor de eerste keer beleven is een heel positieve emotie die niet leeftijdsgebonden is. Waarom dit jezelf niet gunnen? Natuurlijk, alle voor de hand liggende zaken zijn al gedaan. Je hoeft geen zwemdiploma of rijbewijs meer te halen. De Kilimanjaro beklimmen kun je misschien ook maar beter aan de jongeren overlaten. Maar er zijn zoveel uitdagingen die wél realistisch zijn en binnen handbereik liggen. Het hoeft niet hemelbestormend of spectaculair te zijn.

Ook de maatschappij heeft vernieuwende prikkels nodig

Het gaat nu niet meer om de ‘thrill’ van de eerste keer, voor het individu die prikkels nodig heeft. Nee, nu gaat het om de maatschappij die prikkels nodig heeft, die hunkert naar vernieuwing op vele terreinen. De conventionele wijsheid is natuurlijk dat vernieuwing van jongeren moet komen. Die hebben immers frisse ideeën en hebben niet veel te verliezen wanneer het nieuwe het oude wegvaagt. Maar is dat wel zo? Zijn jongeren de wegbereiders van de innovatie? Waarom zou vernieuwing niet van ons kunnen komen?
Wij hebben alle onrustige stadia van het leven al doorlopen. Zijn meestal nog jong van geest, rijp en verstandig – en vurige pleitbezorgers van bepaalde innovaties. Niet alle ouderen natuurlijk – net zoals niet alle jongeren vernieuwers zijn. Sommige jongeren vinden het maar al te prettig comfortabel om zich bij bestaande structuren aan te sluiten. Maar ouderen zoals ikzelf worden met het klimmen van de leeftijd radicaler. Kunnen van afstand kijken, het geheel overzien, en scherp inzien wát er wáár moet gebeuren. Bereid om te vuur en te zwaard grote veranderingen te bepleiten. Bereid en in staat de consequenties te dragen, omdat er geen emotionele of materiele beperkingen zijn.

Een hoofd vol kennis, goede ideeën en goede zin

Laten wij elkaar structureel uitdagen en aanmoedigen om deze rol van vernieuwer te spelen. Het vraagt een vorm van ‘omdenken’ die misschien niet gemakkelijk is. Voordat deze lijn gemeengoed is, zal er nog heel veel water door de Rijn stromen. Maar elke verandering moet ergens beginnen. Laat iedere oudere die dit leest zich afvragen: wanneer deed ik voor het laatst iets voor het eerst? Waarom zou ik die ‘thrill’ niet weer gaan opzoeken? En waar zal ik mijn bijdrage leveren? Dit is een echte win-win situatie. Al die gezonde, energieke 50-, 60- 70-plussers met een hoofd vol kennis, goede ideeën en goede zin kunnen nog zóveel bijdragen. Het begint allemaal met het stellen van deze vraag!

Ik ben Jan Quist, oprichter van QUIST Executive Coaches. Al meer dan 22 jaar begeleid ik executives uit het bedrijfsleven bij transities in carrières of leiderschap.

Dit bericht verscheen eerder op LinkedIn.